Consumptiesocioloog Hans Dagevos over consuminderen: 'Minimaliseer je keuzes'
"De mate van consumptie die we er nu op na houden kan eigenlijk niet uit", stelt Hans Dagevos, consumptiesocioloog aan de Wageningen Universiteit. "Als iedereen zou leven zoals in Nederland dan hebben we meer dan drie planeten nodig. En die hebben we niet."
Daarom is het volgens Dagevos van belang om de vraag te stellen of het goed is dat we zoveel consumeren om daar een collectieve verantwoordelijkheid van te maken. "Het is duidelijk dat we in een consumptiemaatschappij leven waar we worden aangezet om veel te consumeren. Maar waar stopt het? Dat eind lijkt niet in zicht te komen, terwijl we wel te maken hebben met een klimaatcrisis."
We consumeren op allerlei plekken, beschrijft Dagevos. "Stations, dierentuinen, pretparken en musea zijn eigenlijk allemaal omgetoverd tot een soort consumptiepaleizen die ons aanzetten om te consumeren." En waar aanbod is, consumeren mensen meer, stelt Dagevos. "Het gegroeide aanbod, in termen van eet- en drinktentjes, hoe die zijn toegenomen zowel in de binnenstad als in het buitengebied. Dat aanbod kweekt ook vraag."
We hoeven niet perse de aanschaf van producten helemaal terug te schroeven, vindt Dagevos. "Je kunt ook je keuzes wat minimaliseren. Bijvoorbeeld door te zeggen, ik kies voor gezond, duurzaam of voor een kwaliteitsproduct. In plaats van te kiezen voor iets wat over een jaar stuk of uit de mode is. Ook kun je voorbeelden laten zien waaruit blijkt dat consuminderen kan, dat het niet gek is en dat je er met veel plezier mee bezig kan zijn."
Daarnaast geeft Dagevos aan dat opties als repareren en delen van spullen ook strategieën zijn die ze in onderzoeken vaak naar voren halen. Toch zit hier ook een keerzijde aan: "De apps [voor tweedehands kleding] die nu in ontwikkeling zijn, zijn nog klein en werken ook vaak complementair. Dat betekent dat ze niet werken als vervanging voor het aanschaffen van nieuwe spullen, maar ze komen erbij. Mensen kunnen zeggen ‘het is zo goedkoop, ik bestel er wel 3’, dat kan dus bepaalde rebound effecten hebben."