Daniëlle Hirsch (directeur Both ENDS): 'Laat zien dat je klimaatverandering serieus neemt'

De gevolgen van klimaatverandering zijn niet alleen in Nederland verschillend, ook in een continent als Afrika zijn er veel verschillende effecten van klimaatverandering te zien, vertelt Hirsch. "In het nieuws zie je vooral overstromingen of verdroging. Maar ook de directe gevolgen, van bijvoorbeeld veranderende weerpatronen op voedsel, zijn ingrijpend. De gewassen staan op een plek waar ze een bepaalde hoeveelheid water en zon krijgen die ze nodig hebben, zodra dat in de war gaat komt de voedselvoorziening in het geding."

Duurzame landbouw

Er zijn verschillende manieren waarop we deze effecten kunnen tegengaan of er mee om leren gaan. "De eerste en allerbelangrijkste opdracht is om onze eigen klimaatuitstoot omlaag te krijgen", aldus Hirsch. Daarnaast wijst ze op het feit dat klimaatveranderingen een versterking is van problemen die er al zijn. "Grote bedrijven die voedsel verbouwen op vruchtbare grond en die produceren voor export maken het lastig voor kleine boeren. Als hun kleine stuk onvruchtbare grond dan ook nog eens met verdroging te maken krijgt kunnen de mensen die vaak al minder geld hebben, daar ook nog eens geen maatregelen tegen nemen."

Een tweede manier om klimaatverandering tegen te gaan is om te investeren in duurzame landbouw in plaats van de opgelegde manier van grootschalige landbouw, die ook nog eens schade aan het ecosysteem toebrengt. "De kern daarvan is dat boeren over hele wereld in staat worden gesteld dat ze voedsel kunnen produceren, op basis van hun eigen kennis." Hirsch legt het uit met een voorbeeld uit een van haar projecten. "Zij zagen dat het niet werkte om nette rijtjes mais neer te zetten, maar juist om de bomen en planten die uit zichzelf opkwamen te laten staan en daarbinnen voedsel te produceren." 

Fossiele industrie

Nog een oplossing die Hirsch noemt is om te stoppen met de ondersteuning van de fossiele industrie. Denk daarbij aan het aanleggen van havens en of pijpleidingen Dit omdat we niet alleen uitstoot veroorzaken in ons eigen land, maar ook in het buitenland. "Rutte heeft tijdens de vorige klimaattop in Glasgow zijn handtekening gezet onder een verklaring dat Nederland stopt met internationale steun aan de fossiele sector. Maar dit gaat in vanaf 1 januari 2023 en er is nog niets gebeurd. En we weten ook niet of dat gaat gebeuren." Het is belangrijk dat Nederland het goede voorbeeld geeft, vind Hirsch. "Je moet laten zien dat je klimaatverandering serieus neemt."

Een grote rol hierin ligt dus bij de overheid. Toch laat die nog niet zien dat ze bereid zijn om de strijd tegen klimaatveranderingen aan te gaan. "Rijke landen hebben geld toegezegd voor het Green Climate Fund. Dat fonds is in het leven geroepen om landen te helpen zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatveranderingen en terugbrengen van onze uitstoot. Maar niet alle landen houden zich aan de afspraken. Een van die afspraken was dat dat geld niet zou komen uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Maar dat gebeurt wel, met als gevolg dat er minder geld overblijft voor onderwijs en zorg in ontwikkelingsgebieden."

Goede voorbeeld

"Het volgende probleem is dat het geld vaak naar grootschalige projecten gaat die vaak meer schade geven dan wegnemen. Eigenlijk draag je dan juist bij aan armoede." Toch is dit wel op te lossen, stelt Hirsch. "Nederland zit in het bestuur van het Green Climate Fund. Als bestuurder zul je die projecten niet moeten accepteren. Of je moet zelf laten zien dat het met andere projecten ook kan en daarmee het goede voorbeeld geven. Wij hebben het geld en een reden om dat over te dragen aan landen die dat niet zo breed hebben, daar helpen we ze mee en voor de toekomst."

Dat die kleinschalige projecten echt waarde kunnen bieden beaamt Hirsch met een aantal voorbeelden. “We zijn nu bezig met een programma, dat heet Global Alliance for Green and Gender Action. Het is een samenwerking tussen milieubewegingen en vrouwenbewegingen, omdat de manier waarop vrouwen met klimaatverandering om kunnen gaan anders is dan bij mannen. We steunen vrouwenorganisaties die zich uitspreken tegen Shell in Nigeria, zo hopen we ook het vrouwelijk leiderschap in klimaatbewegingen te kunnen versterken.”

Samenwerking

Bij het bepalen naar welke gebieden of projecten het geld gaat, wordt er gekeken naar wie wat wil doen in plaats van welk gebied hulp nodig heeft. "Overal zijn duurzaamheidsprojecten en wij willen burgerschap stimuleren. Dus mensen die daar iets mee doen, die willen we op de manier die voor henzelf belangrijk is versterken. We zien het niet als hulp maar als samenwerking. We werken met regionale fondsen in bijvoorbeeld Kenia en India die zijn opgericht door lokale organisaties, zij verdelen het geld. Vaak gaat het om relatief kleine bedragen en daar verbinden we dan ook weinig voorwaarden aan. Na afloop vragen we niet om een rapport, maar komt er iemand kijken naar wat er is veranderd. Dan kom je meestal tot de conclusie dat dat geld goed terecht komt, want ze krijgen geld voor iets wat ze toch al willen doen."