Directeur natuurorganisatie IVN: ‘Black Friday is Black Friday voor de natuur’

Vrijdag is het Black Friday, een dag waarop veel winkels en ketens stunten met kortingen. "Ons dagelijks consumptiegedrag heeft grote gevolgen voor natuur en biodiversiteit wereldwijd", zegt Van Veen. IVN zet zich in voor natuureducatie en natuurbeleving en wil op die manier mens en natuur verbinden. "We zien dat veel mensen daadwerkelijk begaan zijn met de natuur, maar leven vervolgens gewoon hun leven. Ze worden te weinig geïnformeerd over de consequenties van het kopen van allerlei spullen."

Hij hoopt dat mensen zich hier bewust van worden en er meer over na gaan denken. "Ik ben er niet op tegen dat mensen spulletjes kopen. Maar mensen met een marketingeffect verleiden tot impulsaankopen doen meer schade dan we willen. Als je een aantrekkelijke omgeving creëert voor mensen om met korting nu toch vooral die spulletjes te kopen, kun je later ook niet verbaasd zijn als het vervoer en de productie ervan meer schade hebben gedaan dan we wilden."

Klimaatimpact

Het liefste zou hij zien dat de klimaatimpact van een specifiek product te lezen is op een bijsluiter bij de aankoop. "Zoals: wees ervan bewust dat er 8000 vervoerskilometers zijn gemaakt en er een bepaalde biodiversiteitsvoetafdruk mee gepaard gaat. Zoals een bos dat is omgehakt."

Ook vindt hij dat er een eerlijkere prijs voor producten moet komen. “Voor de schade aan het klimaat moeten we nu met elkaar miljarden in een fonds storten, terwijl consumenten en producenten eigenlijk verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering. Alleen Nederland heeft de afgelopen jaren al voor 50 miljard schade veroorzaakt. Waarom zitten die kosten niet in het product?”

Bewustwording

Naast het informeren van mensen en het beprijzen van producten, lijkt het hem een goed idee om met elkaar na te denken hoe mensen op dit moment worden verleid tot impulsaankopen en of we dat ook daadwerkelijk willen. "De hele Black Friday is eigenlijk Black Friday voor de natuur."

Het vergt een fundamenteel groei- en leerproces om je af te vragen wat je nou daadwerkelijk nodig hebt, zegt hij. "We moeten ons de komende decennia echt weer gaan afvragen: waar worden we gelukkig van en hoe blijven we gezond? Dat heeft onder meer te maken met goed voor jezelf zorgen, relaties en een comfortabel leven. Als we nu wat kopen, geeft dat een stofje vrij in ons hoofd, maar vervolgens ligt het in de kast en denk je misschien een maand later: had ik dat nou echt nodig?"

Dat betekent niet dat je je voor elke aankoop schuldig hoeft te voelen, zegt hij. "Steeds meer mensen zijn al bewust bezig met hun kledingkast. Iets dat we ook hebben geleerd van de Japanse Marie Kondo: onderzoek nu eens waar je echt blij van wordt. Het is goed dat we dit bewustzijn hebben in een tijd waarin 8 miljard mensen leven op deze planeet, die allemaal een goed leven en spullen willen hebben. We moeten dat met elkaar doen op een manier die voor ons prettig is, maar zoveel mogelijk binnen de grenzen blijft."