Elke taal verandert, zegt hoogleraar Nederlands Marc van Oosten
De Nederlandse taal verandert, is dat erg? Volgens Marc van Oosten, hoogleraar Nederlands en taalliefhebber, verandert iedere taal. Toch maakt hij zich wel zorgen over het feit dat jongeren minder vaak in staat zijn om boeken te lezen. 'Het is echt erg als mensen ingewikkelde teksten niet meer kunnen lezen.'
Het is niet gek dat de Nederlandse taal verandert, zegt Van Oosten in Dit is de Kwestie (EO). “Iedere taal is altijd aan het veranderen. In de geschiedenis is er nog nooit een taal geweest die stabiel was. Die permanente verandering hoort bij taal. Ook dat mensen zich er zorgen over maken.”
Zuiver Nederlands bestaat dan ook niet, zegt hij. "Tweeduizend jaar geleden woonden hier Germaanse en Keltische stammen en ook de Romeinen kwamen hier. Het was meteen een soort smeltkroes."
Zorgen over jongeren
Betekent dit dat we ons nergens zorgen over hoeven te maken? Van Oosten maakt zich wel zorgen over de jongeren. "Jongeren worstelen met hogere niveaus van taal. Bijvoorbeeld met het lezen van een boek, het produceren van een wat langere tekst of een wat ingewikkelder betoog met argumenten."
Voor een dagelijks gesprek zijn jongeren prima in staat, zegt hij. “Ook vind ik dat studenten goed zijn in het geven van presentaties. Maar er zijn bepaalde gedachten en gevoelens die zo complex zijn, dat ze een boek nodig hebben. Als je dat niet meer kan, verlies je echt iets."
Simpele reclamefolder
Een kwart van de jongeren haalt het taalniveau 2F niet, wat betekent dat ze al moeite hebben om een simpele reclamefolder te lezen. "Dat heeft vooral te maken met de treurige staat van het onderwijs", stelt Van Oosten. "Er is te weinig aandacht, tijd en zorg om ze in contact te brengen met complexere vormen van taal."
Ook wijt hij het aan de vele prikkels die kinderen tegenwoordig op zich af krijgen. "Dat heeft potentieel rampzalige consequenties", vreest Van Oosten. "Dat denk ik echt. Het is echt erg als mensen ingewikkelde teksten niet meer kunnen lezen. We moeten ingewikkelde gedachten wel aankunnen om te kunnen functioneren in deze samenleving." Dat geldt volgens hem voor iedereen: "Wat voor beroep je ook hebt, er komen steeds nieuwe apparaten die je moet kunnen bedienen. Dan moet je toch die instructies kunnen begrijpen."
Onze taal verandert, is dat erg? Dit is de Kwestie wordt woensdagavond 26 april om 22:15 uur uitgezonden op NPO2. Na afloop is de uitzending terug te zien via NPO Start.