Geert Buelens: ‘Media moeten meer aandacht besteden aan de klimaatcrisis’
Vooral in talkshows moet het meer én op andere manieren over klimaatverandering gaan, zegt hoogleraar Nederlandse Letterkunde Geert Buelens. Hij schreef het boek Wat we toen al wisten, over de recente geschiedenis van de strijd tegen klimaatverandering.
“Media praten heel graag over wat andere media doen”, zegt Buelens. “Dan zou je het ook kunnen hebben over of aan de talkshowtafels wel de juiste mensen zitten. En of die het wel over de juiste onderwerpen hebben. Want waarom gaat het bijvoorbeeld zo weinig over de droogte in Pakistan en de overstromingen in Nigeria? Waarom hebben ze het wel over kunst en niet over duizenden mensen die in de ellende zitten?”
Blijkbaar is er een soort schokeffect nodig om het over zulke onderwerpen te hebben, denkt Buelens. Daarom is hij positief over de recente actie van klimaatactivist Jelle de Graaf, die zich vastplakte aan de tafel van talkshow Jinek. ”Het past niet binnen wat je geacht bent aan zo’n tafel te doen. Wat dat betreft valt het buiten de norm, en dat is vaak een manier om dingen aan de orde te stellen.”
Samenhang
Wanneer het in de media wel over klimaatverandering gaat, mist Buelens uitleg over de manier waarop allerlei dingen samenhangen met het klimaat. Tijdens de actie van Jelle de Graaf bij Jinek werd goed duidelijk dat daar kennis over mist, vindt hij.
“Presentator Beau van Erven Dorens vroeg: waarom heb je het over Nigeria en Pakistan als het over klimaatverandering gaat? Alsof die zaken niks met elkaar te maken hebben. Het feit dat zo’n centrale figuur in het Nederlandse mediabestel dan verrast is laat zien dat er nog altijd een cruciale kennisachterstand is.”
En dat is een gemiste kans, want ook bij heel veel andere mensen in de samenleving ontbreekt dat besef, ziet Buelens. “Ik merk het als ik lezingen geef. Mensen zijn zeer geïnteresseerd, maar ontdekken ook een samenhang die ze nooit eerder duidelijk is gemaakt. Mensen in de media doen zeker hun best, maar we moeten echt een versnelling hoger om de samenhang tussen al die problemen te presenteren.”
Perspectief
Daarnaast ziet hij nog een belangrijke rol voor de media weggelegd: perspectief creëren. “Het kan volgens mij veel meer gaan over hoe Nederland er over 50 jaar uit zou kunnen zien”, zegt hij. “Dat we niet terug hoeven naar de late middeleeuwen, maar naar een wereld kunnen waar we anders met allerlei aspecten van de wereld omgaan. Zoals voedsel.”
Juist vanwege het feit dat televisie zo’n beeldend medium is, ligt daarin ook een belangrijke rol voor talkshows, zegt Buelens. “De wetenschap ligt er al, er zijn volgens mij fantastische manieren waarop je daar visueel iets mee kan doen. Je ziet het soms al bij programma’s als Tegenlicht, maar ook talkshows kunnen dat.”