Hoe moet de overheid excuses maken voor het slavernijverleden?
Nederland heeft maandag excuses aangeboden voor het slavernijverleden. Er ging een moeizaam proces aan vooraf.
Voorafgaand aan de excuses, lekte uit dat het kabinet op 19 december excuses wilde gaan aanbieden. Die beslissing viel niet bij iedereen in goede aarde, waarna er met verschillende betrokken organisaties in het Catshuis overleg werd gevoerd over dit besluit en de manier waarop de excuses moesten plaatsvinden.
Verschillende organisaties kwamen met een eisenpakket waaraan voldaan moet worden, voor ze de excuses accepteren. Zo willen ze onder meer dat het woord 'neger' strafbaar wordt en dat er een herstelfonds komt voor nazaten van slachtoffers. Ook willen ze dat zwarte piet verdwijnt en dat de binnenlandse schulden van de Caribische eilanden en Suriname worden kwijtgescholden.
Hoe wordt er gereageerd op de excuses?
Volgens John Brewster van het Diaspora Instituut Nederland is het goed dat er ook spirituele excuses komen. "De boosheid van onze voorouders moeten ook geheeld worden."
Lees ook over:
John Brewster: 'Goede zaak als er ook spirituele excuses komen voor slavernijverleden'
Het is belangrijk dat volgend jaar (in aanloop naar 1 juli) duidelijk wordt hoe groot de rol was van de Nederlandse overheid in het slavernijverleden, zegt Mercedes Zandwijken, oprichter van stichting Keti Koti Tafel.
Lees ook over:
Oprichter Stichting Keti Koti Tafel: 'Belangrijk dat rol Nederlandse overheid in slavernijverleden duidelijk wordt'
De excuses van het kabinet zijn een goed begin van het stilstaan bij de slavernijgeschiedenis en het creëren van bewustwording, zegt Kenneth Stam. Hij is betrokken bij Stichting Gedeeld Verleden, Gezamenlijke Toekomst Tilburg:
Lees ook over:
Kenneth Stam over excuses voor slavernijverleden: 'Begin van het samen creëren van bewustwording'
Oud-hoogleraar Mediation Dick Allewijn vond de excuses een goede start voor het herstelproces. Volgens hem is het belangrijk dat de overheid het nu echt samen gaat doen en dat betrokken organisaties ook de handschoen oppakken:
Lees ook over:
Oud-hoogleraar Mediation: 'Ieder herstelproces begint met een gemeend excuus'
Hoe moet de overheid excuses maken?
De premier van Aruba rekent niet op financiële compensatie voor nazaten van tot slaaf gemaakten. "Denk liever na over wat we in de toekomst willen bereiken."
Lees ook over:
Premier Aruba: 'Ik reken niet op financiële compensatie slavernijverleden'
Er wordt onder meer gesproken over financiële compensatie voor nazaten van tot slaaf gemaakten. Een onmogelijke opgave, denkt hoogleraar politieke economie Jacob de Haan.
Lees ook over:
Hoogleraar politieke economie: 'Onmogelijk om compensatie vast te stellen voor nazaten tot slaaf gemaakten'
Minister-president Rutte houdt de koning uit de wind als het gaat om excuses voor het slavernijverleden. En dat hoeft niet, vindt Paul Bovend’Eert, hoogleraar Staatsrecht: "De minister-president doet het voorkomen alsof de koning een aparte positie heeft, maar dat is niet zo."
Lees ook over:
Hoogleraar staatsrecht: Koning kan gewoon excuses aanbieden voor slavernijverleden
Alex van Stipriaan, emeritus-hoogleraar Caribische geschiedenis aan de Erasmus Universiteit, is kritisch op de manier waarop het kabinet omgaat met de excuses voor het slavernijverleden. Hij stelt dat 19 december niet geschikt is:
Lees ook over:
Hoogleraar Caribische geschiedenis: 'Laat de mensen uit Caribische eilanden meepraten over excuses slavernijverleden'
Dave Ensberg-Kleijkers is auteur van het boek 'Bezielde beschaving'. Hij staat achter het besluit om al op 19 december met excuses te komen, maar stelt wel dat het proces ook erg belangrijk is:
Lees ook over:
Dave Ensberg-Kleijkers over excuses slavernijverleden: 'Te snel? Eerder veel te laat'
"De slavernij heeft de samenlevingen die gekolonialiseerd waren, met 3-0 achter gezet in hun internationale economische ontwikkeling." Dat zegt Pepijn Brandon, hoogleraar Mondiale Economische en Sociale Geschiedenis. Hij stelt dat de slavernij een hele diepe en langdurige invloed heeft gehad op ongelijkheid in de wereld:
Lees ook over:
Hoogleraar Mondiale Economische Geschiedenis: 'Economie Suriname lijdt nog steeds schade door slavernij'
Moet de overheid excuses voor het slavernijverleden maken?
Voorafgaand aan de vraag hóe de overheid excuses moet maken, ging de vraag óf de overheid excuses moet maken. Lees deze eerdere perspectieven:
Lees ook over:
Universitair hoofddocent: excuses voor slavernijverleden werken averechts
Lees ook over: