Hoe moeten we omgaan met uitgeprocedeerde asielzoekers die niet terug willen?
Een verblijfsvergunning is ze door de IND niet toegekend. In Nederland blijven mogen ze dus niet. Maar ze willen ook niet terug, omdat ze zich bijvoorbeeld onveilig voelen in het land van herkomst. Ongedocumenteerde asielzoekers hebben nauwelijks rechten en leven in vaak schrijnende situaties. Hoe moeten we omgaan met uitgeprocedeerde asielzoekers die niet terug willen?
Voor een asielzoeker uitgeprocedeerd is gaat hij of zij eerst door een asielprocedure. In Nederland krijgt een asielzoeker een verblijfsvergunning als hij te vrezen heeft voor oorlog, vervolging of een onmenselijke behandeling. Deze beslissing neemt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). De eerste stap in het proces, die acht dagen duurt, is het ondertekenen van de asielaanvraag in aanmeldcentrum Ter Apel. De IND gaat vervolgens een gesprek aan over de identiteit, nationaliteit en reisroute van de asielzoeker. Nadat de IND het verhaal heeft beoordeeld, wacht de definitieve beslissing, die maximaal 15 maanden kan duren.
Bij een negatieve beslissing moet de asielzoeker Nederland binnen 28 dagen verlaten, eventueel onder begeleiding van de Dienst Terugkeer en Vertrek. Mensen die binnen 12 weken kunnen vertrekken en daaraan meewerken, worden opgevangen in de vrijheidsbeperkende locatie (VBL) in Ter Apel. Gezinnen met kinderen krijgen opvang in een gezinslocatie. De asielzoekers die zeggen niet terug te kunnen, bijvoorbeeld vanwege hun geloof of geaardheid, hebben na deze periode geen recht meer op opvang en moeten dus het asielzoekerscentrum uit. Deze ongedocumenteerde asielzoekers zijn dan afhankelijk van mensen of organisaties die zich hun lot aantrekken.
Lees hier de verschillende perspectieven
Het Iraanse stel Ardalan en Parastou verblijft inmiddels tien jaar in Nederland zonder een officiële verblijfsvergunning. Ze zeggen zich als moslims tot het christendom hebben bekeerd, maar tot twee keer toe geloofde de IND het verhaal niet. Toch gaan zij niet terug naar Iran, omdat ze daar volgens hen hun leven niet zeker zijn:
Lees ook over:
Ongedocumenteerde asielzoekers Ardalan en Parastou: 'We wonen in een land waar we geen mens zijn'
Stichting Noodopvang Dakloze Vreemdelingen Utrecht helpt een aantal uitgeprocedeerde asielzoekers, waaronder Ardalan en Parastou. "We kijken of er gronden voor zijn dat ze alsnog een verblijfsvergunning kunnen krijgen. Vaak is dat dan ook het geval", zegt coördinator Rana van den Burg:
Lees ook over:
Rana van den Burg (Noodopvang Utrecht): 'Uitgeprocedeerde asielzoekers kunnen vaak toch asiel krijgen'
Ook Mabel ziet geen mogelijkheid om terug te gaan naar haar thuisland Sierra Leone. Zij zegt dat haar vader en broers haar bijna dood hebben geslagen omdat ze lesbisch is, maar ook in haar geval geloofde de IND haar verhaal niet. Nu gaat ze voor de derde keer het IND-traject in. Zal ze er nu, na zeven jaar in Nederland rondgezworven te hebben, wel doorkomen?
Lees ook over:
Voormalig ongedocumenteerde Mabel: ‘Moeilijk om met IND over gevoelens te praten die je altijd binnen hebt moeten houden'
De verhalen van Ardalan, Parastou en Mabel zijn zaterdag om 19.15 uur op NPO2 te zien in de aflevering van Crux.