Janette Reukers van Pleegzorg Nederland: 'Veel mensen denken dat pleegzorg fulltime is'
Er zijn te weinig pleegouders, met als gevolg dat er te weinig plekken zijn voor kinderen die door omstandigheden niet meer thuis kunnen wonen. Terwijl opgroeien in een stabiel en veilig gezin een pleegkind juist erg kan helpen, stelt Janette Reukers, van Pleegzorg Nederland. Waarom is er zo'n tekort aan pleegzorg?
Het tekort aan pleeggezinnen heeft een aantal verschillende verklaringen. Zo zijn de levens van gezinnen de laatste jaren steeds drukker geworden, stelt Reukers. "De puzzel van werk en gezin en andere zorgtaken zorgen ervoor dat er al een groot beroep op iemand wordt gedaan." Daarnaast zijn maatschappelijke oorzaken die invloed hebben op een huishouden, zoals de coronapandemie of de inflatie ook redenen voor ouders om zo'n traject (nog) niet te beginnen.
Het gevolg van deze tekorten is in de pleegzorg goed voelbaar. "Om een goed gezin voor een kind te kunnen vinden wil je graag keuzes hebben, maar die hebben we niet. Soms hebben we helemaal geen plek", aldus Reukers. Zo'n kind moet in dat geval toch langer thuis blijven, tijdelijk in het eigen netwerk worden opgevangen of in een andere zorginstelling verblijven.
Deeltijdpleegzorg
Nog een reden waardoor pleegzorg tegenwoordig minder populair is, komt door de volle agenda van mensen. "Het beeld dat mensen hebben bij pleegzorg is dat het full-time is", zegt Reukers. Maar tegenwoordig is er ook veel vraag naar deeltijdpleegzorg. Dit houdt in dat kinderen af en toe, bijvoorbeeld in het weekend, bij deeltijdpleegouders zijn om de ouders van het pleegkind te ontlasten. "Zo voorkom je dat kinderen helemaal uit huis geplaatst worden."
53 procent van de kinderen die wachten op pleegzorg wachten op deeltijdpleegzorg. Volgens Reukers komt dat doordat deze vorm van pleegzorg nog niet zo bekend is, terwijl het makkelijker te combineren is met een druk leven. "Op die manier kun je ook een kind van de ander helpen, maar hoef je geen fulltime pleegouder te worden."
Pleegzorg vraagt tijd
Daarnaast kost het traject wat je doorloopt voor je pleegouder kunt worden tijd en energie. Om pleegouder te worden moet je minimaal 21 jaar oud zijn en een Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) van de Raad voor de Kinderbescherming krijgen. Vervolgens ga je het aanmeldingsproces in bij de pleegzorgorganisatie. "Hier wordt gekeken of je een pleegkind een stabiele plek kan bieden en of je bereid bent om samen te werken met belangrijke volwassenen, zoals ouders en professionals, rondom het eventuele pleegkind", aldus Reukers.
"Na het voorbereidingsprogramma kan het ook nog een tijd duren voor je als pleeggezin een kind toegewezen krijgt. Er volgt eerst een kennismaking en als dat klikt, volgt de plaatsing", zegt Reukers. "Ook dan is het vaak wel even aftasten en wennen. Verwacht niet meteen dat kinderen enthousiast en blij binnenkomen, ieder kind wil het liefst thuis opgroeien." Pleegzorg Nederland roept pleeggezinnen dan ook op hier over te praten en het gesprek aan te gaan met andere pleegouders.
Zichzelf te zijn
Maar ondanks het af en toe moeizame, langdurige proces dat eraan vooraf gaat, bied je als pleegouder een pleegkind wel de mogelijkheid om zich te kunnen ontwikkelen. "Als je het kind een stabiele en veilige plek kunt bieden, krijgt het weer de kans om zichzelf te zijn." Reukers ziet dan ook vaak positieve situaties waarin gezin en pleegkind echt een band opbouwen. "Zeker als een kind er voor langere tijd woont worden pleegouders onderdeel van het netwerk van het kind en andersom. Soms zie je dat mensen als ze volwassen zijn nog betrokken blijven en de pleegouders zelfs een grootouder-rol gaan vervullen wanneer hun pleegkind zelf een kind krijgt."