Klinisch psycholoog Maryke Geerdink (113): 'Ben je bezorgd? Stap op iemand af'

"Door in gesprek te gaan met nabestaanden leren we dat er meestal signalen waren waar aan te zien was dat iemand dingen aan het afsluiten was", vertelt Geerdink. "Bijvoorbeeld door dingen op te ruimen en spullen weg te geven. Maar ook door zich af te sluiten van de wereld en weinig contact maken."

Hoe kun je zo'n persoon het beste helpen als je door hebt dat het niet goed gaat? Volgens Geerdink is het het meest belangrijk om de signalen niet te negeren, maar om in gesprek te gaan. "Maak tijd, begin over hoe is het echt met hem of haar is. Als je suïcidale gedachten hebt, ga je in een soort tunnel leven en kun je je eigen gedachten niet meer toetsen, je denkt dan bijvoorbeeld 'ze zijn beter af zonder mij'. Door iemand te laten merken dat je graag zijn verhaal wil horen, kunnen ze uit de tunnel komen en opnieuw om zich heen gaan kijken."

Omgeving
Opvallend is dat het aantal suïcides bij mannen met een middelbare leeftijd zichtbaar hoger is dan bij vrouwen. Ook in de aanloop naar Wereld Suïcide Preventie Dag wordt specifiek aandacht gegeven aan deze grote groep. "Voor veel mannen is het nog steeds moeilijk om te praten over moeilijke gevoelens en daarom is het belangrijk om jonge mannen te leren praten over hoe ze zich voelen. Daarnaast kun je ook de omgeving aanleren om in gesprek te gaan met die jongens." 

Belangrijk om te noemen is wel dat nooit één persoon verantwoordelijk kan zijn voor suïcide, zegt Geerdink. "Er spelen altijd meerdere factoren in aanloop naar suïcide. Ook als iemand zegt: 'je mag het niemand vertellen', is het van belang dat je iemand in vertrouwen neemt. Ga er niet zelf zitten mee zitten."

Trainingen
Stichting Zelfhulppreventie 113 biedt voor het in gesprek gaan met mensen met suïcidale gedachten trainingen en cursussen aan. Zo is er de Gatekeepers-training dat op een interactieve manier leert om het gesprek aan te gaan. Ook is er sinds kort de online Vraag Maar-training: "Deze training is specifiek gericht op het in gesprek gaan met jongeren die suïcidale gedachten hebben. Deze kan je gewoon thuis volgen. Eigenlijk zou iedereen in Nederland zo'n gesprek met zijn naasten moeten kunnen voeren. Van kappers tot boswachters: iedereen kan een verschil maken."

"Wat vaak blijkt, is dat deze mensen niet dood willen, maar gewoon niet weten hoe ze verder moeten leven. Ga dan naast iemand staan en zeg: 'laten we er over praten', zonder met oplossingen te komen of lichtpuntjes te bieden. En belangstelling te tonen door te zeggen: 'Ik wil jouw verhaal horen' of 'hoe gaat het nou echt met je?'."

113
Heb je vragen over zelfdoding of wil je praten over suïcidegedachten? Dat kan anoniem via de chat op www.113.nl of bel 113 (gebruikelijke telefoonkosten) of 0800-0113 (gratis).