Opgroeien in armoede: 'Onze dochter zat met veel dingen, maar wilde ons niet tot last zijn'
Hoe is het om als kind op te groeien met ouders die diep in de schulden zitten? Het gezin van Natasja Dipai werd geraakt door de toeslagenaffaire en raakte in financieel zwaar weer. Ze vertelt wat voor weerslag dit had op haar dochter Anashya. "Ergens zag ik het wel, maar ik wilde het niet zien. Mijn prioriteit was om brood op tafel te krijgen."
Haar dochter sprak er weinig over toen het gezin in financieel zwaar weer zat, vertelt Natasja Dipai in Geld of je Leven (Radio 1). "Ze gaf het destijds niet aan, maar praat er nu wel steeds vaker over. Want ze wil het taboe doorbreken door erover te praten. Zo kon ze niet goed meekomen met andere kinderen, werd ze gepest en zelfs in elkaar geslagen. Dit omdat ze er niet bij hoorde. Ze kon nooit meepraten en was ook erg introvert."
Geen tijd
De schulden begonnen met een kleine 3000 euro, die uiteindelijk opliepen naar 240.000 euro. "Als ouders probeerden ze zo goed mogelijk te verbloemen dat het niet goed ging", vertelt Dipai. "Zo hadden we een tijdje geen ketel, waardoor we vaak niet onder de douche konden. Zij merkte: er klopt iets niet. Ze zat met veel dingen, maar wilde ons ontlasten door heel veel niet te vertellen."
Dipai zag op dat moment niet hoe slecht het ging met haar dochter. "Ergens zag ik het ook wel, maar ik wilde het niet zien. De prioriteit was: brood op tafel en we moeten door. Er was dus geen tijd om te praten over vragen als: hoe voel je je? Hoe gaat het nou met je?"
Loyaal
Kinderen zijn in dit soort situaties vaak loyaal aan hun ouders en zoeken naar allerlei manieren om maar iets te kunnen betekenen. Ook Dipai zag dat bij haar dochter. "Zo ging ze zich erg bemoederen over haar zusjes, dat doet ze nog steeds. Door er bijvoorbeeld ’s ochtends een schepje bovenop te doen en hen te stimuleren om de ochtend zo goed mogelijk te laten verlopen. Terwijl ik vind dat zij ’s ochtends met rust wakker zou moeten kunnen worden en met zichzelf bezig moet zijn."
Haar dochter zit nu op de middelbare school. "Ze doet het redelijk goed, maar zit er mentaal doorheen. Je ziet dat ze er alleen maar voor anderen wil zijn en zichzelf wegcijfert. Haar zakgeld spaart ze al twee jaar lang op omdat ze bang is ooit in dezelfde situatie te komen als haar ouders. Daar zie ik echt in terug dat ze niet is wie ze had willen zijn."
Jubeldag
Een koude douche, versleten schoenen of zonder ontbijt naar school. Voor een grote groep kinderen in NL is dit helaas de harde realiteit. Marieke Ariëns werkte ruim 12 jaar als bewindvoerder met gezinnen in de schuldenproblematiek en werd geraakt door de impact die financiële problemen in gezinnen hadden op de kinderen. Ze schreef het kinderboek ‘Jubeldag’, waarmee ze onder meer bewustwording wil creëren over de impact van schulden op kinderen. "Soms is het bij kinderen hun hele jeugd dat de ouders met deze problemen zitten. Ik kan er gewoon nog steeds niet bij."
Kinderen zijn erg loyaal aan hun ouders en willen iets voor hen betekenen, vertelt ze. "Op die manier proberen ze de ouders te ontlasten. Zo kan het kind proberen om de ouders op te vrolijken, mee proberen te denken, of misschien al heel jong baantjes gaan zoeken: het zijn allemaal uitingen van een verantwoordelijkheid overnemen die niet van het kind is. Dat wil de ouder ook niet, maar die zit gewoon helemaal vast."