PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop: 'Iedereen zou recht op bereikbaarheid moeten hebben'
Er zouden experimenten moeten komen met gratis openbaar vervoer voor mensen met lage inkomens, zo stellen GroenLinks en de Partij van de Arbeid voor. In een gezamenlijk plan doen ze voorstellen voor betere bereikbaarheid, betaalbaarheid en duurzaam openbaar vervoer. "Als je echt afhankelijk bent van het openbaar vervoer, betekent dat ook: geen bus is geen baan", zegt PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop.
Maandag presenteren de twee partijen het plan 'Iedereen stapt in', waarbij ze voorstellen doen om de bereikbaarheid van belangrijke voorzieningen te vergroten en het openbaar vervoer betaalbaarder en duurzamer te maken. Op die manier hopen ze 'vervoersarmoede' tegen te gaan.
Het openbaar vervoer in Nederland staat al langere tijd onder druk, zegt De Hoop: "Er is al een lange discussie aan voorafgegaan met de vraag of het openbaar vervoer rendabel moet zijn." Volgens hem staat het openbaar vervoer nu niet meer in dienst van de samenleving, terwijl het een collectieve basisvoorziening moet zijn.
Cruciale ritten
"Er zijn natuurlijk plekken waar heel weinig mensen nog in de bus zitten", zegt het Kamerlid. "Maar juist die bijna lege bus die om 06.00 uur gaat, daar zit vaak een verpleegkundige in. Juist de onrendabele ritten kunnen soms cruciaal zijn voor de mensen die daarin zitten. Als je echt afhankelijk bent van het ov betekent dat ook: geen bus is geen baan. Iedereen zou recht op bereikbaarheid moeten hebben."
Daarom pleiten de twee partijen voor een bereikbaarheidsnorm van 3 kwartier: dit is de tijdsspanne waarin belangrijke voorzieningen zoals school, werk en de huisarts bereikbaar moeten zijn met het openbaar vervoer. Lukt dat niet, moet er via de gemeente een taxivoucher verkrijgbaar zijn die gedeclareerd kan worden bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. "25 procent van de mensen kunnen niet binnen een normale tijd op school of in een supermarkt komen", zegt De Hoop.
Prijskaartje
In het plan worden nog meer ambitieuze voorstellen gedaan. Zo wordt voorgesteld om te experimenteren met gratis openbaar vervoer, om te beginnen bij de laagste inkomens. Dit is niet zonder prijskaartje. "Je moet het dan ook stapsgewijs doen", zegt het Kamerlid.
Het huidige personeelstekort hoeft daarbij geen obstakel te zijn, denkt De Hoop: "Juist met de ambitie om later meer openbaar vervoer te gebruiken, moet je ook beter salaris kunnen geven. Als de vervoerder dat zelf niet lukt, moet het Rijk met een fonds komen om daarbij te helpen."
Bevriezen tarieven
Ook willen de partijen graag dat de recente prijsstijgingen in het openbaar vervoer worden teruggedraaid. Bij de NS werden treinkaartjes 4,3 procent duurder. De kaartjes voor de bus, tram en metro zelfs tot 7 procent. De kosten om dit terug te draaien, zijn 400 miljoen, becijferde het Centraal Planbureau. "Als we iets meer belasten om vermogens en bedrijven kun je die 400 miljoen makkelijk betalen", vindt De Hoop.