Rana van den Burg (Noodopvang Utrecht): 'Uitgeprocedeerde asielzoekers kunnen vaak toch asiel krijgen'
Rana van den Burg werkt als coördinator bij Stichting Noodopvang Dakloze Vreemdelingen Utrecht, ook wel Noodopvang Utrecht genoemd. Daar worden uitgeprocedeerde asielzoekers ondersteunt bij het starten van een nieuw proces voor asielaanvraag. "We kijken of er gronden voor zijn dat ze alsnog een verblijfsvergunning kunnen krijgen. Vaak is dat dan ook het geval."
De asielzoekers die een nee te horen krijgen van de IND vallen tussen wal en schip. "Eigenlijk zouden ze uitgezet moeten worden, maar dat gebeurt vaak niet. Ze krijgen een brief dat ze het azc uit moeten en daarna worden ze aan hun lot over gelaten. Zo ook veel van onze cliënten voor ze bij ons kwamen", zegt Dominique. Ze werkt net als Rana bij Noodopvang Utrecht, maar dan als sociaal-juridisch medewerker.
Dat mag niet gebeuren, vindt Van den Burg. "Mensen belanden op straat, maar dat is geen oplossing. Ons doel is om mensen stabiliteit geven en van daaruit te werken aan toekomstperspectief." Praktisch houdt dat in dat ze verspreid over een aantal huizen in Utrecht ongeveer honderd asielzoekers opvangen die te horen hebben gekregen dat hun asielaanvraag niet is toegekend.
Herhaalde asielaanvraag
"De asielzoekers die bij Noodopvang Utrecht aankloppen zijn allemaal uitgeprocedeerd en hebben vaak ook gesprekken gehad met de Dienst Terugkeer en Vertrek Nederland, maar zijn toch op straat beland", zegt Van den Burg. "Wij gaan na wat de reden is van de afwijzing van asiel. Een vereiste voor hulp bij ons is als wij een toekomstperspectief zien, dit kan een herhaalde asielaanvraag zijn maar bijvoorbeeld ook terugkeer naar het land van herkomst. In dat eerste geval kijken we of het beleid is veranderd of dat er bewijsstukken niet meegenomen zijn bij het proces bij de IND. Bij het laatste gaan we na of de situatie in het thuisland verandert is."
Samen wordt er vervolgens gekeken of de uitgeprocedeerde toch asiel kan krijgen. Het effect van die begeleiding bij asielprocedures is goed zichtbaar. "Jaarlijks hebben we een uitstroom van 60 procent, en dat is uitstroom in positieve zin", zegt Van den Burg. "Deze mensen hebben een verblijfsvergunning gekregen of zijn uitgestroomd naar azc's voor een nieuwe aanvraag. Het kan even duren voordat er resultaat is, maar wat we nu zien is dat bij bijna iedereen de nieuwe aanvraag wordt toegekend."
Motivatie is leidend
Een maximale duur op hulp hebben ze niet. "We denken niet dat dat een oplossing is. We kijken vooral naar de motivatie van personen zelf, dat is voor ons leidend. Procedures duren lang, maar ook de wachttijd op documentenonderzoek, expertrapportages of medisch onderzoek duren lang. Daar ben je van afhankelijk en daarom houden wij geen vaste termijnen aan", aldus Van den Burg.
Hoewel ongedocumenteerde asielzoekers wettelijk gezien kunnen worden uitgezet, gebeurt dit nauwelijks. "In de praktijk lukt het uitzetten vaak niet. Dat ligt dan aan het land waar ze naar terug moeten of aan de persoon zelf." Toch kunnen de cliënten van Noodopvang Utrecht zonder zorgen over straat. "Wij hebben via een samenwerkingsverband met de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) en de vreemdelingenpolitie afspraken dat de mensen die bij ons verblijven met rust worden gelaten. Dit houdt in dat ze bij het ontbreken van een identiteitsbewijs niet zullen worden uitgezet. Met als reden dat de kans op een duurzame oplossing zo groter is."