Verkeerseconoom: 'Gratis ov gaat de allerarmsten niet verder helpen'
Als het aan de Partij van de Arbeid en GroenLinks ligt, kunnen mensen met een smalle beurs binnenkort gratis reizen met het ov. Moet het OV gratis worden voor de laagst betaalden? Verkeerseconoom Erik Verhoef is sceptisch: ‘"Het is veel slimmer om direct inkomensbeleid te voeren in plaats van één product gratis te maken.’"
De twee linkse partijen vinden het onbegrijpelijk dat de automobilist wel is gecompenseerd met verlaagde brandstofprijzen, terwijl reizigers die het openbaar vervoer gebruiken meer betalen voor hun bus-of treinkaartje. "Onzin", vindt Verhoef. "’Het is zwart-wit om het ov gratis te maken om deze reden. De accijnsverlaging is slechts een kleine compensatie."
"Als je echt begaan bent met de lagere inkomens, is het veel slimmer om direct inkomensbeleid te voeren in plaats van één product gratis te maken", betoogt hij. De verkeerseconoom ziet dat enkele basisbehoeften en activiteiten, zoals gezond eten en sporten, onder druk komen te staan wanneer mensen een lager inkomen hebben. Hij is dan ook van mening dat gratis openbaar vervoer deze groep mensen niet verder gaat helpen.
Alternatief voorstel
Verhoef ziet meer heil in het differentiëren van de ov-tarieven gedurende de dag: ‘"Maak reizen buiten de spits en de Randstad goedkoper en daarbuiten juist duurder’", zegt hij. Dat kan ook voordelen hebben voor mensen met een lager inkomen. ‘"Dan moet je denken aan mensen zonder baan of die enkele dagen in de week werken. Zij kunnen er dan bewust voor kiezen om buiten de spitsuren om te reizen.’"
Een ander idee is om een maandelijkse standaard aantal kilometers in het openbaar vervoer tegen een lager tarief of zelfs gratis aan te bieden. "Met de voorwaarde dat alles boven de afgesproken aantal kilometers wel tegen het gewone tarief betaald moet worden", stelt de verkeerseconoom. ‘"Dan blijven mensen geprikkeld om af te wegen of reizen met het ov noodzakelijk is, of dat lopen of fietsen ook goede opties zijn."
Overstap naar het OV
Ook vraagt hij zich af of ‘gratis’ of goedkoper reizen meer mensen over de streep haalt om de auto te laten staan. ‘"Ervaring heeft uitgewezen dat gratis openbaar vervoer niet leidt tot extra verplaatsingen." Volgens Verhoef valt de gewenste overstap van de auto naar het openbaar vervoer flink tegen en zijn het vooral fietsers en wandelaars die de overstap maken.