Kwaliteit van het onderwijs holt achteruit: 1 op de 5 scholen scoort onvoldoende

Dit is de situatie

Niveau van onderwijs daalt verder en verder

Dat het Nederlandse onderwijs al jaren achteruit holt is wel bekend, maar van deze resultaten schrokken de inspecteurs van de Onderwijsinspectie zelf nog. En deze steekproef werd nog volgens de 'oude' manier van beoordelen gedaan, de verwachting is dat de cijfers volgend jaar nog zorgwekkender zijn. Dit omdat Nederlands, rekenen en burgerschap dan zwaarder meerekenen.

Ruim een op de vijf scholen die de inspectie onderzocht, krijgt een onvoldoende voor de totale kwaliteit. Bij de proef waren 225 willekeurige scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs in het hele land betrokken. De helft daarvan voldoet ook niet aan alle wettelijke normen voor onderwijs in taal, rekenen en burgerschapskunde.

Onvoldoendes voor rekenen, taal en burgerschap

De inspectie meldt dit in haar jaarlijkse rapportage, de Staat van het Onderwijs. Het stuk is, net als in de voorgaande jaren, niet om blij van te worden. Zo haalt meer dan de helft van de leerlingen in het basisonderwijs het streefniveau (2F) bij rekenen niet. En de leesvaardigheid gaat bij Nederlandse leerlingen nog harder achteruit dan bij scholieren in andere landen. Met burgerschap gaat het net zo. Het is dus hoog tijd voor actie, vindt de inspectie.

Intussen levert het 'passend' onderwijs, waarbij leerlingen ondersteuning moeten krijgen waar ze die nodig hebben, te weinig op. De ondersteuning is niet goed genoeg. Verder is het aantal scholen met een zeer hoog tekort aan leerkrachten gestegen. Dat is vooral terug te zien op scholen met kinderen die al een onderwijsachterstand hebben.

Dit is de discussie

Hoe lossen we het lerarentekort op?

De onderwijsinspectie wil dat er iets gaat gebeuren om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Steeds meer leerlingen beheersen de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap onvoldoende om later zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij. Maar wat moet er dan veranderen?

Volgens Thijs Roovers van de Algemene Onderwijsbond zit het grootste probleem in het personeelstekort. Vooral waar onderwijs juist heel hard nodig is, zijn de tekorten het grootst. Als gevolg daarvan gaat de kwaliteit van het onderwijs achteruit en dus ook de kennis van de leerlingen. Roovers zegt in Dit is de Dag (EO) dat het vak van leraar daarom aantrekkelijker gemaakt moet worden.

Autonomie terug naar de scholen?

Volgens hem is het lerarentekort niet vanzelf ontstaan, maar heeft het te maken met politieke keuzes. Het onderwijs is een publieke taak, die belegd is bij private werkgevers. Om het vak van leerkracht aantrekkelijker te maken, zou de autonomie - de vrijheid om je werk op eigen manier te kunnen doen - terug moeten naar de scholen, zegt Roovers.

"Kijk naar een land als Estland. Daar ligt de autonomie bij de scholen en gemeenten zijn de werkgever. Je kan daardoor veel sneller sturen en leraren krijgen meer tijd om hun lessen voor en na te bereiden. Ook andere activiteiten komen meer aan bod. Dus er is daar meer tijd en aandacht voor het onderwijs. Daardoor wordt het werk leuker en krijg je meer belangstelling voor het vak."

0

0

0

0

0

0

Jesse Dijksman is oprichter van invalplatform Lukida, dat wordt ingeschakeld als er een invalkracht nodig is in het basisonderwijs. Hij denkt niet dat autonomie dé oplossing is voor het lerarentekort, maar het kan volgens hem wel helpen.

"Als je met meer plezier naar je werk gaat, hou je het langer vol. Het zou ook heel fijn zijn als docenten zelf kunnen bepalen of ze drie, vier of vijf dagen werken."

0

0

0

0

0

0

Meer onbevoegde leerkrachten voor de klas?

Volgens Dijksman helpt zijn invalplatform ook om het lerarentekort tegen te gaan. Ongeveer 600 scholen maakten afgelopen jaar gebruik van zijn bedrijf, dat veelal mensen voor een groep zet zonder onderwijsbevoegdheid.

"Onze invalkrachten geven les in hun eigen vakgebied, variërend van beeldend kunstenaars en muziekdocenten tot filosofen en Egyptologen. In dat laatste voorbeeld krijgt een klas dus een hele dag les over Egyptologie. Het is een betere oplossing dan veel andere oplossingen die de laatste jaren werden toegepast. Zo werden leerlingen verdeeld over andere groepen, waarmee ze andere docenten een zwaardere baan bezorgden. Leerlingen werden naar huis gestuurd, of voor langere tijd kwam een onderwijsassistent voor de klas staan. Dan is het beter om een specialist in te zetten die in zijn vakgebied hele mooie lessen kan verzorgen."

0

0

0

0

0

0

Roovers wordt niet heel enthousiast van het invalplatform. Hij vindt het niet meer dan een lapmiddel en zeker geen structurele oplossing van het lerarentekort.

"Dit is geen oplossing. Het is natuurlijk heel fijn als je vanuit visie besluit om iemand in te laten vliegen die veel weet van archeologie of Egypte. Kan ontzettend inspirerend zijn. Maar onderwijs en lesgeven is iets anders dan ergens veel verstand van hebben. Als iemand bevoegd docent is, hebben we er helemaal geen problemen mee. Lesgeven gaat over pedagogiek, didactiek en vakinhoudelijke kennis. Met alleen vakinhoudelijke kennis kom je er niet."

0

0

0

0

0

0

"We hebben het hier over een structureel probleem. Het lerarentekort is niet een dagje ziek van een leraar. Het gaat om tienduizenden mensen die we missen in het onderwijs."

0

0

0

0

0

0

Dit is het debat

Luister onze podcast

Ben je benieuwd naar het hele gesprek in Dit is de Dag (EO)? Luister hieronder naar de podcast, waarin presentator Tijs van den Brink in gesprek gaat met Jesse Dijksman (invalplatform Lukida) en Thijs Roovers (Algemene Onderwijsbond).

Dit maakten we ook

Bekijken

Scholen experimenteren met kortere lesuren: goed of juist slecht voor de kwaliteit?

Bekijken

Week van de Lentekriebels: ophef om niks of terechte kritiek?

Antwoord quizvraag: Nergens in de Europese Unie kunnen kinderen zo goed rekenen als in Estland. Ook als het gaat om lezen en wetenschap zijn de schoolprestaties daar erg goed.